Je hartslag vertelt veel over je gezondheid, fitheid en stressniveau. Maar wat wordt precies bedoeld met een “normale” hartslag? Is dat voor iedereen hetzelfde, of hangt het af van je leeftijd, conditie of activiteit?
In dit artikel ontdek je wat een normale hartslag is in rust en tijdens inspanning, hoe je die zelf kunt meten, wat mogelijke afwijkingen betekenen en wanneer je je zorgen moet maken.
Wat is een normale hartslag?
Een normale hartslag in rust ligt bij volwassenen tussen 60 en 100 slagen per minuut. Bij getrainde sporters kan dat lager zijn, soms rond de 40 tot 60 slagen per minuut, zonder dat dit ongezond is. De hartslag geeft aan hoe vaak je hart per minuut samentrekt om bloed rond te pompen. Hoe lager de hartslag in rust, hoe efficiënter het hart werkt.
Tijdens inspanning stijgt je hartslag, afhankelijk van leeftijd en conditie. Een gezonde maximale hartslag wordt ruwweg berekend met de formule:
220 min je leeftijd = maximale hartslag.
Wat is een normale hartslag bij verschillende leeftijden?
De hartslag verschilt per leeftijdsgroep. Hieronder vind je gemiddelde rusthartslagen:
- Baby’s (0-1 jaar): 100 tot 160 slagen per minuut
- Kinderen (1-10 jaar): 70 tot 120 slagen per minuut
- Tieners (11-17 jaar): 60 tot 100 slagen per minuut
- Volwassenen (18+): 60 tot 100 slagen per minuut
- Senioren (65+): vaak aan de hogere kant van deze schaal
Deze waarden zijn gemiddelden. Een iets hogere of lagere waarde kan nog steeds normaal zijn, afhankelijk van je algehele gezondheid.
Wat is een gezonde hartslag tijdens inspanning?
Tijdens lichamelijke inspanning stijgt je hartslag om meer zuurstof naar je spieren te pompen.
Een gezonde inspanningshartslag ligt doorgaans tussen 60 en 85% van je maximale hartslag. Voor iemand van 30 jaar is de maximale hartslag ongeveer 190, dus een gezonde zone ligt dan tussen de 114 en 162 slagen per minuut.
Bij duursporters of mensen met een goede conditie stijgt de hartslag minder snel, omdat hun hart krachtiger pompt.
Hoe meet je je hartslag?
Je kunt je hartslag meten op verschillende manieren:
- Handmatig: Plaats twee vingers op je pols of hals, tel het aantal slagen in 15 seconden en vermenigvuldig dat met 4
- Smartwatch of fitness tracker: Meet continu of op verzoek
- Bloeddrukmeter: Veel apparaten tonen ook de hartslag
- Hartslagmeter met borstband: Wordt vooral gebruikt bij sport
Meet je hartslag bij voorkeur in rust (zittend, zonder net te hebben bewogen) en op hetzelfde moment van de dag.
Wanneer is een hartslag te hoog of te laag?
Een rusthartslag boven de 100 slagen per minuut wordt tachycardie genoemd. Een hartslag onder de 60 bij niet-sporters heet bradycardie.
Mogelijke oorzaken van een te hoge hartslag:
- Stress of angst
- Koorts of infecties
- Bloedarmoede
- Overmatig cafeïnegebruik
- Hartproblemen
Oorzaken van een lage hartslag kunnen zijn:
- Gebruik van bepaalde medicijnen (zoals bètablokkers)
- Slaaptoestand
- Schildklierproblemen
- Problemen met het elektrische systeem van het hart
Bij twijfel of bij klachten zoals duizeligheid of vermoeidheid is het verstandig een arts te raadplegen.
Wat beïnvloedt je hartslag?
Je hartslag wordt beïnvloed door interne en externe factoren. De meest voorkomende zijn:
- Lichaamsbeweging
- Emoties (zoals stress of opwinding)
- Medicatie
- Ziekte of koorts
- Cafeïne of alcohol
- Lichamelijke conditie
- Slaaptekort
Ook hormonale schommelingen, temperatuur en de positie van je lichaam (zitten, liggen, staan) kunnen invloed hebben.
Veelgestelde vragen
Wat is de ideale hartslag voor een sporter?
Voor getrainde sporters ligt de rusthartslag vaak tussen de 40 en 60 slagen per minuut. Dit wijst op een efficiënte hartfunctie.
Is een hartslag van 50 gevaarlijk?
Niet per definitie. Bij sporters of in rust kan dit normaal zijn. Bij klachten zoals duizeligheid moet je een arts raadplegen.
Hoe snel herstelt je hartslag na inspanning?
Bij een goede conditie daalt je hartslag binnen 1 tot 2 minuten na het stoppen van de inspanning met minstens 20 slagen.