Je hebt misschien van ferritine gehoord na een bloedtest of bij vermoeidheidsklachten. Maar wat is ferritine nu precies? In dit artikel lees je wat ferritine is, waarom het zo belangrijk is voor je gezondheid, en wat een te hoge of te lage waarde betekent. We leggen het uit in begrijpelijke taal, zonder medische poespas.
Wat is ferritine?
Ferritine is een eiwit in je lichaam dat ijzer opslaat en regelt hoeveel ijzer er beschikbaar is in je bloed. Het zit vooral in je lever, milt, beenmerg en spieren, maar ook in je bloed. Bij een bloedonderzoek meet men de ferritinewaarde om te zien hoeveel ijzerreserves je hebt.
Voorbeeld
Als je ferritinewaarde laag is, heb je vaak ook een ijzertekort. Je lichaam heeft dan te weinig voorraad om bijvoorbeeld rode bloedcellen aan te maken.
Hoe werkt ferritine in je lichaam?
Ferritine fungeert als een soort ‘ijzervoorraadkast’.
Wanneer je lichaam ijzer nodig heeft – bijvoorbeeld voor de aanmaak van hemoglobine of spiercellen – haalt het dat uit ferritine. Het zorgt er ook voor dat je niet te veel vrij ijzer in je bloed hebt, want dat kan schadelijk zijn.
Een normale ferritinewaarde betekent dat je voldoende ijzer op voorraad hebt om je energie op peil te houden, wondjes te genezen en infecties te bestrijden.
Wat zijn normale ferritinewaarden?
De normale ferritinewaarde hangt af van je leeftijd, geslacht en gezondheidssituatie. Als richtlijn geldt:
- Vrouwen: 20 tot 150 µg/L
- Mannen: 30 tot 300 µg/L
- Kinderen: 7 tot 140 µg/L
Bij een waarde onder de 20 (voor vrouwen) of 30 (voor mannen) is er meestal sprake van een ijzertekort. Een waarde boven de 300 kan wijzen op ijzerstapeling, een ontsteking of een leveraandoening.
Wat betekent een te lage ferritinewaarde?
Een te lage ferritinewaarde betekent dat je ijzervoorraad uitgeput is. Je kunt dan klachten krijgen zoals:
- Vermoeidheid en futloosheid
- Bleek gezicht
- Duizeligheid
- Snellere hartslag bij inspanning
- Slechte concentratie
Een ijzertekort ontstaat meestal door bloedverlies (zoals bij menstruatie), slechte opname van ijzer of eenzijdige voeding.
Wat betekent een te hoge ferritinewaarde?
Een te hoge ferritinewaarde komt minder vaak voor, maar kan wel schadelijk zijn.
Het kan duiden op:
- Hemochromatose (ijzerstapeling in organen)
- Leverproblemen
- Chronische ontstekingen
- Overmatige ijzersuppletie
Bij een extreem hoge waarde kan het ijzer zich ophopen in je lever, hart of alvleesklier, wat schade veroorzaakt. Daarom is medisch onderzoek altijd nodig bij een te hoge ferritinewaarde.
Veelgestelde vragen over ferritine
Wat is het verschil tussen ijzer en ferritine?
Ijzer is een mineraal, ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat. Je ferritinewaarde geeft aan hoeveel ijzer je op voorraad hebt in je lichaam.
Wat is een goede ferritinewaarde?
Voor vrouwen is dat tussen 20 en 150 µg/L, voor mannen tussen 30 en 300 µg/L. Lager wijst vaak op een tekort, hoger op opstapeling.
Kun je zelf je ferritinewaarde verhogen?
Ja, door ijzerrijke voeding te eten zoals rood vlees, linzen, spinazie en volkorenproducten. In sommige gevallen zijn ijzersupplementen nodig.
Hoe snel stijgt ferritine na ijzersupplementen?
Bij een ijzertekort stijgt ferritine meestal binnen 4 tot 8 weken na het starten met supplementen. Een bloedcontrole is vaak na 6 weken gebruik.
Is een hoge ferritine altijd slecht?
Niet altijd. Ferritine stijgt ook tijdelijk bij koorts of ontstekingen. Alleen bij blijvend hoge waarden is verder onderzoek nodig.