Je komt het vaak tegen in snoep, toetjes of bakrecepten: gelatine. Maar wat is gelatine precies en waar wordt het van gemaakt? In dit artikel lees je wat gelatine is, hoe het werkt in voeding en of het vegetarisch is of niet.
Wat is gelatine?
Gelatine is een bindmiddel en verdikkingsmiddel dat wordt gemaakt van collageen, een eiwit dat van nature voorkomt in huid, botten en kraakbeen van dieren (meestal varkens of runderen).
Het is smaakloos en geurloos, en lost op in warm water. Bij afkoeling vormt het een gelei-achtige structuur. Daarom wordt het vaak gebruikt om producten stevig te maken of te laten opstijven, zoals bij pudding, winegums of bavarois.
Waar wordt gelatine van gemaakt?
Gelatine wordt gemaakt uit dierlijk afvalmateriaal, voornamelijk:
- Huiden en botten van varkens
- Soms ook runderen of vis
Dit materiaal wordt langdurig gekookt en verwerkt tot een gezuiverde vorm van collageen. Het eindresultaat is een poeder of blaadjes die je oplost in warme vloeistof.
Omdat het van dieren afkomstig is, is gelatine niet vegetarisch of veganistisch.
Waar wordt gelatine voor gebruikt?
Gelatine wordt op veel manieren gebruikt in de voedingsindustrie:
- Snoep: zoals winegums, marshmallows, drop en spekken
- Zuiveltoetjes: zoals pudding, mousse en yoghurt
- Taarten en gebak: om vullingen op te stijven
- Voedingssupplementen: in capsules of als collageenpoeder
Buiten voeding wordt het ook toegepast in farmacie (capsules), fotografie (filmrolletjes), en cosmetica (zoals gezichtsmaskers).
Zijn er alternatieven voor gelatine?
Ja, er zijn plantaardige alternatieven voor wie geen dierlijke producten wil gebruiken:
- Agar-agar: gemaakt van zeewier, geschikt voor vegetariërs en veganisten
- Pectine: komt voor in fruit, vaak gebruikt in jam en gelei
- Kuzu of arrowroot: natuurlijke bindmiddelen uit planten
Deze alternatieven werken iets anders dan gelatine, dus recepten moeten vaak worden aangepast qua hoeveelheid of bereidingstijd.
Veelgestelde vragen
Is gelatine halal of koosjer?
Niet altijd. Gelatine uit varkens is dat niet. Er bestaat wel halal of koosjere gelatine, maar dat moet specifiek op de verpakking staan.
Is gelatine vegetarisch?
Nee, gewone gelatine is niet vegetarisch omdat het van dieren komt. Gebruik agar-agar als plantaardig alternatief.
Kun je gelatine kopen in de supermarkt?
Ja, meestal als blaadjes of poeder, vaak te vinden bij de bakproducten.
Hoe gebruik je gelatine in een recept?
Week gelatineblaadjes eerst in koud water, knijp ze uit en los ze daarna op in een warme vloeistof. Laat het daarna afkoelen om op te stijven.
Zit er gelatine in winegums?
Ja, in de meeste winegums zit dierlijke gelatine. Er bestaan ook vegetarische varianten zonder gelatine.