Je hoort de term ‘monogamie’ vaak in gesprekken over relaties en liefde, maar wat betekent het nu precies? In dit artikel lees je wat monogamie is, waar het vandaan komt, hoe het werkt in de praktijk en waarom het voor sommige mensen vanzelfsprekend is – en voor anderen juist niet.
Wat is monogamie?
Monogamie betekent dat iemand een exclusieve liefdes- of seksuele relatie heeft met één partner tegelijk.
Het komt van het Griekse ‘monos’ (één) en ‘gamos’ (huwelijk). In een monogame relatie ga je dus een verbintenis aan met één persoon, en dat sluit andere partners uit.
Monogamie kan zowel gaan over huwelijk, langdurige relaties als seksuele trouw.
Voorbeeld
Als je getrouwd bent en alleen seks hebt met je partner, leef je monogaam. Ook koppels die niet getrouwd zijn, maar wel exclusief met elkaar omgaan, zijn monogaam.
Hoe werkt monogamie in de praktijk?
In een monogame relatie spreken beide partners af dat ze enkel met elkaar intiem of romantisch zijn.
Het draait om exclusiviteit, vertrouwen en loyaliteit. Vaak gaat het samen met verwachtingen over trouw, toewijding en lange termijn.
Monogamie kan zowel emotioneel als seksueel zijn:
- Seksuele monogamie: je hebt seks met slechts één persoon.
- Emotionele monogamie: je deelt je gevoelens, liefde en verbondenheid met die ene partner.
In veel samenlevingen is monogamie de ‘norm’, maar het is lang niet de enige vorm van relatiemodel.
Wat zijn de voordelen van monogamie?
Monogamie wordt door veel mensen gekozen vanwege:
- Emotionele veiligheid: Er is vaak meer rust, vertrouwen en duidelijkheid.
- Sociale erkenning: Monogame relaties worden vaker geaccepteerd in familie- of werkomgevingen.
- Eenvoud in afspraken: Minder kans op jaloezie of verwarring over grenzen.
- Gezondheid: Minder risico op seksueel overdraagbare aandoeningen door exclusiviteit.
Voor sommige mensen voelt monogamie natuurlijk en gewenst, voor anderen juist beperkend of onnatuurlijk.
Bestaat monogamie altijd en overal?
Nee. In sommige culturen of periodes is polygamie gebruikelijk (één persoon met meerdere partners), en ook in het Westen kiezen sommige mensen voor open relaties of polyamorie.
Biologisch gezien zijn mensen niet per se monogaam geboren – het is vooral een culturele en persoonlijke keuze.
In de dierenwereld komt monogamie ook voor, maar zelden levenslang. Slechts 3 Ã 5% van de zoogdieren leeft langdurig monogaam, waaronder sommige vogelsoorten, bevers en wolven.
Veelgestelde vragen over monogamie
Moet je seksueel en emotioneel monogaam zijn?
Niet per se. Sommige mensen kiezen voor emotionele exclusiviteit maar hebben afspraken over open seksualiteit. Belangrijk is dat beide partners het eens zijn.
Is monogamie natuurlijk?
Er is discussie over. Sommigen zeggen dat mensen van nature niet monogaam zijn, anderen voelen zich juist het beste in één-op-één-relaties. Het blijft een persoonlijke keuze.
Wat is het verschil tussen monogamie en exclusiviteit?
Ze betekenen bijna hetzelfde, maar ‘exclusiviteit’ wordt vaker gebruikt bij beginnende relaties. Monogamie verwijst eerder naar langdurige, diepgaande verbondenheid.
Is monogamie verplicht in een relatie?
Nee. Elke relatie werkt anders. Monogamie werkt goed als beide partners die afspraak willen. Het is belangrijk om eerlijk te communiceren over wensen en grenzen.
Kan je van monogamie overstappen naar een open relatie?
Ja, dat kan – maar het vraagt duidelijke afspraken, veel vertrouwen en goede communicatie. Niet elk koppel voelt zich daar comfortabel bij.